به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرنگار شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ مسئولان وزارت خارجه در روزهاي اخير و همزمان با يک ساله شدن برجام در جمع خبرنگاران حاضر شدند تا به سوالات آنان در خصوص برجام و مسائل مربوط به آن پاسخ دهند. اظهارات دو مقام، در موضوع عبور از خط قرمزها، عمدتا به بازي کلمات گذشت و از "تعديل"، "تغيير" و "جابجايي" در خطوط قرمز سخن گفته شد. همين نوع اظهارات البته در بين کارشناسان، همواره با طرح سئوالات و ابهاماتي همراه بوده است.

بعيدي‌نژاد: تاکيد مي‌کنم، از هيچ‌ يک از خطوط قرمز نظام عبور نشده است

حميد بعيدي‌نژاد عضو تيم مذاکره کننده کشورمان در پاسخ به سوال خبرنگار دانا مبني بر اينکه " براي حصول برجام از کدام خطوط قرمز رهبري عدول کرديد؟" گفت: مذاکرات انجام شده کاملا منطبق با اصول و سياست هاي مصوب جمهوري اسلامي در سطوح مقامات عالي ونهادهاي تصميم گيرنده بود و از هيچ خط قرمزي در اين مذاکرات عبور نشده است.

عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي افزود: طبيعي است که وقتي شما در مذاکرات هستيد و روي مباحث و موضوعات بسيار حساسي مذاکره مي‌کنيد، دستورالعمل‌هايي براي پيشبرد مذاکرات به شما داده مي‌شود و شما ماحصل مذاکرات و ديدگاه‌هاي طرف مقابلتان را به مسئولان و مقامات عالي رتبه گزارش مي‌کنيد.

بعيدي‌نژاد همانند ديگر مقام هاي مذاکره کننده، بدون اشاره به فرمايشات مکرر رهبري درباره بي‌اعتمادي به طرف مقابل واميدوار نبودن به مذاکره با امريکا اظهار داشت: در طول روند مذاکرات، موضوعات ترسيم شده توسط مقامات کشور، با توجه به روند مذاکرات دچار تغيير‌هاي مختصري مي‌شود که اين موضوع با صلاح‌ ديد و نظر همان مقامات و نهادهاي قانوني انجام مي‌شود.

وي با بيان اينکه اين تغييرات ايجاد شده، سبب پيشبرد و حصول توافق مي‌شود عنوان کرد: اين به معناي عبور از خطوط قرمز نيست، در واقع مذاکرات يک فرآيند سيالي است که شما با ديدگاه‌هاي مشخصي وارد مذاکره مي‌شويد و احتمال دارد با پيشرفت مذاکرات در برخي از زمينه نياز داشته باشيد که برخي از مواضع خودتان را با توجه به مجموعه تفاهمي که به دست مي‌آيد قدري تعديل کنيد يا براساس يک روايت تعديل شده‌اي از آن موضع اوليه توافق کنيد.

عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي با اشاره به اينکه تعديل از مواضع اوليه جزو اختيارات تيم مذاکره کننده نيست،گفت: تيم مذاکره کننده نتيجه مذاکرات را به نهادها و مقامات عالي رتبه گزارش مي‌داد و آن‌ها بر اساس پيشرفت مذاکرات، امکان حصول توافق و مجموعه توافقاتي که به دست مي‌آيد؛ اين تشخيص را مي‌دهند که در موضع اوليه و در خصوص موضعي که در آن تصميم گيري شده، تعديل مختصري ايجاد کنند.

بعيدي‌نژاد سپس به معناي جديدي از تصور خود درباره عبور از خط قرمز اشاره کرده و تصريح کرد: اگر تعابيري مطرح مي شود که ما از خطوط قرمز عبور کرده‌ايم، دقيقا به اين معنا است نه اينکه ما به معناي صريح از خطوط قرمز نظام عبور کرده باشيم چون اصلا قابل تصور نيست که مجموعه‌اي که براي مذاکره با طرف‌هاي مقابل به محل مذاکرات مي‌روند، اختياراتي داشته باشند که بر اساس آن در خصوص مسائل عالي کشور تصميم بگيرند.

وي افزود: قطعا هر مذاکره کننده‌اي که نتواند از مواضع کشور و خطوط قرمز نظام دفاع کند و روي اين خطوط قرمز بايستد؛ شايستگي شرکت در چنين مذاکرات حساسي را ندارد.

عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي اظهارداشت: اين از اختيارات مقامات عالي کشور است که مي‌توانند مذاکره‌کنندگان را با توجه به دستورالعمل‌هايي که براي مذاکرات لازم است حمايت کنند و مذاکره کنندگان را موظف کنند که از آخرين ديدگاه‌هاي نظام دفاع کنند و آن ها را در مذاکرات پيگيري و به نتيجه برسانند.

بعيدي‌نژاد با تاکيد بر اينکه به هيچ وجه از هيچ يک از خطوط قرمز نظام در مذاکرات عبور نشده است گفت: هيچ مذاکره کننده حق عبور از خطوط قرمز نظام را ندارد.

"ما نتوانستيم برخي خطوط قرمز را حفظ کنيم"

اين اظهارات بعيدي‌نژاد در شرايطي است که رهبر معظم انقلاب در بياناتي که در حرم امام‌ رضا‌(ع) داشتند صراحتا از ناديده گرفته شدن برخي از خطوط قرمز سخن به ميان آوردند که البته مبناي اين فرمايشات، اظهارات شخص وزير خارجه بوده است.

حضرت آيت الله خامنه اي فرمودند: دو راهي که آنها ادعا مي کنند اين است که ملت ايران يا بايد با امريکا کنار بيايد و يا بطور دائم تحت فشارهاي امريکا و مشکلات ناشي از آن باشد.

ايشان با اشاره به «ثروت، ابزار سياسي، دستگاههاي تبليغاتي گسترده و تجهيزات نظامي امريکا» خاطرنشان کردند: براساس اين تفکر خاص، با دولتي همچون امريکا بايد کنار آمد و با قبول تحميل هاي آن، از برخي «مواضع، اصول و خطوط قرمز» صرف نظر کرد.

رهبر انقلاب اسلامي افزودند: در توافق اخير هسته اي نيز که مورد تأييد قرار گرفت و مذاکره کنندگان کشورمان نيز مورد قبول بودند، همين اتفاق افتاد و در مواردي، وزير محترم امور خارجه به من گفت: «ما نتوانستيم برخي خطوط قرمز را حفظ کنيم».

عراقچي:حفظ بعضي از خطوط قرمز ممکن نبود

عباس عراقچي معاون وزير امور خارجه و رئيس ستاد پيگيري برجام نيز در جمع خبرنگاران، در پاسخ به سوال خبرنگار دانا در خصوص اظهارات بعيدي‌نژاد و نيز ناديده گرفته شدن خطوط قرمز، اظهار داشت: بعضي از خطوط قرمزي که براي تيم مذاکره کننده ترسيم شده بود، در صحنه مذاکره قابل محقق شدن نبود و تيم مذاکره کننده اين موضوع را صداقت و شفافيت به مراجع تصميم‌گير نظام گزارش مي‌داد.

وي افزود: وقتي امر دائر بر اين مي‌شد که توافق نداشته باشيم يا در بعضي از مسائل خطوط قرمز را با تشخيص مسئولان جابجاکنيم، آن‌جا ديگر تصميم‌گيري با کساني بود که مذاکرات را هدايت مي‌کردند.

رئيس ستاد پيگيري برجام تصريح کرد: اين واقعيت در خصوص دو سه موردي که گزارش داديم و در برخي از مواقع وزير امور خارجه شخصا گزارش دادند وجود دارد، ولي اينطور نبوده که ما سرخود کاري انجام دهيم و نظام را در مقابل عمل انجام شده قرار دهيم.

عراقچي با بيان اينکه ممکن است برخي بتوانند ما را متهم کنند که خوب مذاکره نکرديم،اما کسي نمي‌تواند ما را متهم کند که سرخود کاري انجام داده‌ايم گفت: در چند موردي که شدني نبود و ما گزارش داديم، در مواردي به ما اجازه دادند و تغييراتي در خطوط قرمز داده شد.

وي ادامه داد: يکي از اين خطوط قرمزي که دچار تغيير شد مسئله‌ي لغو همه‌ي تحريم‌ها بود؛ وقتي مذاکرات در خصوص لغو تحريم‌ها آغاز شد، آمريکايي‌ها گفتند که ما دستورات اجرايي رئيس جمهور را مي‌توانيم لغو کنيم ولي مصوبات کنگره را نمي‌توانيم لغو کنيم.

رئيس ستاد پيگيري برجام با بيان اينکه اصرار بر لغو همه‌ي تحريم‌ها به معناي اين بود که توافقي انجام نمي‌شود اظهار داشت: دستور بعدي ما اين بود که تحريم هاي اتحاديه اروپا، دستورات اجرايي رئيس جمهور آمريکا، تحريم‌ها و قطعنامه‌هاي شوراي امنيت لغو شود ولي تحريم هاي کنگره متوقف شود و رئيس جمهور آمريکا متعهد شود که اين توقف ادامه پيدا کند.

عراقچي گفت: اينکه ما بگوييم هيچ خط قرمزي رد نشده، در دوسه موردي که گزارش داديم طبيعي است که خط قرمز را ناچارا جابجا کرديم ولي اينکه در مواردي که باقي ماند هيچ کدام را رد نکرديم و من مدعي هستم که ما سرخود هيچ خط قرمزي را زير پا نگذاشتيم.

تحريم‌هاي جديد نتيجه جابجايي خطوط قرمز

البته تاکيد عراقچي روي بحث "دستور" به نحوي دنبال القاء آن است که انگار تيم مذاکره کننده، هيچ گاه، هيچ قدرت مانوري در مذاکرات نداشته است که نظر به خبرهاي آن روزها، مواضع روشن رهبري در سخنراني ها و مذاکرات حاشيه اي که قطعا رهبري هيچ گاه آنها را توصيه نمي‌کنند، چنين چيزي مورد قبول مردم و تحليل گران نخواهد بود.

دولت‌مردان از عبارت‌هاي گوناگون و تازه‌اي در خصوص عبود از خطوط قرمز استفاده مي‌کنند؛ عبارت‌هايي از قبيل "تعديل خطوط قرمز"، " تغييرات در خطوط قرمز" و "جابجايي خطوط قرمز"، اين‌ها عباراتي است که همه‌ي آن‌ها حکايت از ناديده گرفته شدن و يا حداقل، تسامح در حفظ خطوط قرمز نظام در مذاکرات هسته‌اي دارد.

اگر به بدعهدي‌هاي آمريکايي‌ها که خود اعضاي تيم مذاکره کننده نيز به آن اذعان دارند، مراجعه کنيم، خواهيم ديد که بسياري از اين بدعهدي‌ها حاصل، تعديل، تغييرات يا جابجايي خطوط قرمزي است که دولتي‌ها مدعي هستند با هماهنگي مسئولان نظام آن را انجام داده‌اند.

يکي از مواردي که خطوط قرمز در آن جابجا شده است، تحريم‌ها کنگره آمريکا بوده؛ تحريم‌هايي که پس از برجام نيز بر آن‌ها افزوده شد و کار را به برداشت دو ميليارد دلار از دارايي‌هاي کشورمان کشاند.

آنچه به نظر مي‌رسد اين است که هرچند به ادعاي اعضاي تيم مذاکره کننده از هيچ يک از خطوط قرمز نظام در مذاکرات عبور نشده و گاهي براي پيشرفت مذاکرات و حصول توافق برخي از آن‌ها "تعديل"، "تغيير" يا "جابجا" شده‌اند؛ اما همين تغييرات و جابجايي‌ها چراغ سبزي براي طرف مقابل بوده و پاي آمريکايي‌ها را به اين سوي خطوط قرمز باز کرده است و موجب شده تا آمريکايي‌ها اين جرات را داشته باشند تا خطوط قرمز ما را ناديده بگيرند.